1. Осы сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарт «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 18 қарашадағы № 410-V ҚРЗ Заңының 10-бабын орындау мақсатында әзірленді және «Қалалық білім басқармасы» мемлекеттік мекемесінің (мемлекеттік ұйымының) қызметі саласындағы тыйым салулар, шектеулер мен рұқсаттар жүйесін білдіреді. Қостанай облысы әкімдігінің білім басқармасының (бұдан әрі – мұғалімдер және мектеп ұжымы):
2. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттың мақсаты білім беру ұйымдарында сыбайлас жемқорлықтың алдын алу, құқықтық сауаттылықты арттыру және сыбайлас жемқорлыққа мүлдем төзбеушілік болып табылады.
3. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттың міндеттері:
- мұғалімдер мен мектеп қызметкерлерінің өз құқықтары мен міндеттерін жүзеге асырудағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұрақты мінез-құлқын және жауапкершілігін қалыптастыру;
- сыбайлас жемқорлықты дер кезінде анықтау және оның теріс салдарын болдырмау;
- білім беру ұйымдарының тиімділігін арттыру.
4. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартты қолдану және жүзеге асыру:
- Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарт білім беру ұйымының қызметінде жеке және заңды тұлғалардың функцияларын орындау және құқықтары мен заңды мүдделерін іске асыру кезінде қолданылады.
- Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарт білім беру ұйымының барлық мұғалімдері мен қызметкерлері үшін міндетті болып табылады.
- Педагогтар мен білім беру ұйымының қызметкерлері сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартты қолдану және іске асыру үшін дербес жауапкершілікте болады.
5. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартты өзгерту «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабының 2-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.
6. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарт білім беру ұйымы педагогтары мен қызметкерлерінің қызмет саласына қарай белгіленген ережелерді мүлтіксіз сақтауға және сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға бағытталған іс-әрекеттері мен шешімдерін айқындайды.
7. Қоғаммен байланыс саласында сыбайлас жемқорлық фактілері туындаған кездегі білім беру ұйымдары педагогтары мен қызметкерлерінің іс-әрекеттері:
- педагогтың немесе ұйым қызметкерінің сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық туралы мәліметтері болған жағдайда, ол мұндай құқық бұзушылықтың алдын алу және тоқтату бойынша қажетті шараларды қабылдауға, оның ішінде өз басшысына, өзі жұмыс істейтін білім беру ұйымының басшылығына және уәкілетті мемлекеттік органдарға жазбаша түрде дереу хабарлауға міндетті;
- Өздерiне белгiлi болған кез келген сыбайлас жемқорлық жағдайлары, қызметтiк әдеп нормаларының бұзылуы және мемлекеттiк ұйымның беделiне нұқсан келтiретiн тәртiптiк құқық бұзушылықтар туралы, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға және сыйлықтар алуға көндіру мақсатында оларға келген кез келген адамдар туралы, оның лауазымды тұлғаның мүдделерiнiң кез келген әрекетi немесе оның жеке мүдделерiнiң әрекетiнiң пайда болу ықтималдығы туралы дереу басшысына дереу хабарлауға.
8. Педагогтар мен білім беру ұйымы қызметкерлерінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартты сақтауын бақылауды әдеп жөніндегі уәкіл жүзеге асырады. Білім беру ұйымының педагогтары мен қызметкерлері сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартты сақтамаған жағдайда, білім беру ұйымының басшысы бұл туралы әдеп жөніндегі өкілге (білім бөлімінің басшысына) хабарлайды.
9. Қоғамдық қатынастар саласының атауы: есеп және экономика секторы;
9.1. Тыйым салулар, шектеулер мен рұқсаттар:
- қаржылық қызметтің бухгалтерлік есебін жүргізу, білім беру ұйымының материалдық, еңбек және қаржы ресурстарының үнемді және ұтымды пайдаланылуын бақылау;
- қаржыландыру жоспары шегінде банктік, кассалық операциялар мен есеп айырысулардың есебін жүргізу;
- келіп түскен негізгі құралдардың және олардың қозғалысының есебін жүргізуге;
- көрсетілетін қызметті беруші ұйымдармен төлемдерді салыстыру жұмыстарын жүргізу;
- білім беру ұйымының басшысымен бірге банктік құжаттарға және тауарлар мен материалдарды және қолма-қол ақшаны қабылдау және беру үшін негіз болатын құжаттарға, сондай-ақ қаржылық міндеттемелерге қол қояды;
- белгіленген мерзімдерде шоғырландырылған қаржылық есептілікті (бюджеттік есеп, қаржылық есептілік және т.б.) дайындап, тиісті органдарға ұсыну.
- білім беру ұйымының қаржылық қызметіне экономикалық талдау жүргізу; қаражаттардың резервтерін анықтау мақсатында бухгалтерлік есеп пен есеп беру деректеріне негізделген;
- штаттық, қаржылық және кассалық тәртіптің мүлтіксіз сақталуын, қаржыландыру жоспарларының орындалуын, есеп құжаттарының сақталуын, олардың ресімделуін және белгіленген тәртіпте мұрағатқа тапсырылуын қамтамасыз етуге;
- заңнамада белгiленген тәртiппен мемлекеттiк қажеттер үшiн тауарларды (жұмыстарды, көрсетiлетiн қызметтердi) конкурс тәртiбiмен сатып алуды ұйымдастыру жөнiндегi жұмысты бақылауды (сатып алудың өзге де түрлерiн жүзеге асыруға);
- келіп түскен негізгі құралдар мен тауарлық-материалдық құндылықтардың есебін жүргізуге, сондай-ақ олардың қозғалысына байланысты операцияларды бухгалтерлік есепте уақтылы көрсетуге. Амортизация сомасын есептеңіз.
- заңнамада белгіленген тәртіппен бухгалтерлік есепті жүргізуге;
- материалдық құндылықтарға түгендеу жүргізу және тиісті құжаттаманы жүргізу.
- білім беру ұйымының басшысына, білім бөлімі басшысының немесе құқық қорғау органдарының назарына өзіне белгілі болған кез келген сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жағдайларын жеткізуге және осы міндетті орындамағаны үшін тәртіптік жауапкершілікке тартуға;
- ішкі еңбек тәртібін сақтау.
10. Педагог және білім беру ұйымының қызметкері:
- мемлекеттiң мүдделерiне нұқсан келтiретiн, мемлекеттiк органдардың жұмыс iстеуiне кедергi келтiретiн немесе тиiмдiлiгiн төмендететін әрекеттерге қарсы тұруға;
- жеке және заңды тұлғалардың құқықтарының, бостандықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын және қорғалуын қамтамасыз етуге, жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін заңнамада белгіленген тәртіппен және мерзімде қарауға және олар бойынша қажетті шаралар қабылдауға;
- жекелеген мiндеттердi орындауды реттейтiн нормативтiк құқықтық актiлерде алшақтық белгiленген жағдайларда бұл туралы уәкiлеттi органға жазбаша нысанда дереу хабарлауға;
- жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қозғайтын шешімдер қабылдаудың ашықтығын қамтамасыз ету;
- Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген шектеулер мен тыйымдарды сақтауға;
- өз құзыреті шегінде басқарушылық және өзге де шешімдерді дайындау және қабылдау кезінде:
- мүдделер қақтығысын болдырмауға және олар туындаған жағдайда заңнамаға сәйкес оларды жоюға шаралар қабылдауға;
- өздеріне берілген құқықтар шегінде және қызметтік міндеттеріне сәйкес өкілеттіктерді жүзеге асыруға;
11. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартта көзделген салада жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін іске асыру кезінде педагог пен білім беру ұйымының қызметкері:
- заңдылық қағидатын, Қазақстан Республикасы Конституциясының, заңдарының және өзге де нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын басшылыққа алуға, сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы мүлтіксіз сақтауға;
- мүдделер қақтығысының туындау мүмкіндігін болдырмау үшін шаралар қабылдауға;
- жеке және заңды тұлғалардың өз құқықтары мен заңды мүдделерін жүзеге асыруына кедергі келтіретін әрекеттерге (әрекетсіздікке) жол бермеуге;
- өзiнiң лауазымдық өкiлеттiктерiн және олармен байланысты мүмкiндiктердi жеке мүлiктiк және мүлiктiк емес игiлiктер алу үшiн пайдаланбауға;
- жоғары кәсіби жұмысты орындауға бар күш-жігерін салу, жүктелген міндеттерді шешудің оңтайлы, үнемді және басқа да сауатты әдістерін қолдану;
- қызметтік міндеттерін тиімді орындау үшін өзінің кәсіби деңгейі мен біліктілігін үнемі жетілдіріп отыру;
- жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау кезiнде қызмет бабын асыра пайдалануға, негiзсiз бюрократия мен қағазбастылық көрiнiстерiне, сондай-ақ дөрекілік пен бейтараптық көріністеріне жол бермеуге;
- жеке және заңды тұлғалардың құқықтарының, бостандықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын және қорғалуын қамтамасыз етуге;
- әріптестерінен жоғары құқықтық және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті сақтауды қолдау және талап ету.
12. Білім беру ұйымының педагогтары мен қызметкерлері өз құзыреті шегінде басқарушылық және өзге де шешімдерді дайындау және қабылдау кезінде:
- Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтауға;
- кәсіби (қызметтік) этиканы сақтауға;
- басқа адамдарды сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға итермелеу жағдайлары туралы білім беру ұйымының басшысына, білім бөлімінің басшысына, уәкілетті мемлекеттік органдарға дереу жазбаша хабарлауға.
- еңбек тәртібін қатаң сақтауға, оларға берілген өкілеттіктерді тиімді басқаруға; қызметтік міндеттерін адал, бейтарап және тиімді орындауға, жұмыс уақытын ұтымды пайдалануға;
- қызметтік міндеттерін атқару кезінде жеке және заңды тұлғаларға артықшылық бермеуге, олардың ықпалынан тәуелсіз болуға;
- әріптестерге және басшыға олардың бейтарап ресми шешім қабылдауына әсер етуі мүмкін қарым-қатынастардың белгіленген тәртібін бұзатын өтініштер жасаудан аулақ болуға.
13. Өмірлік қызмет саласының ерекшеліктеріне байланысты туындайтын басқа да қатынастарда:
- әріптестеріне және азаматтарға қатысты негізсіз айыптауларға, дөрекілікке, адамдық қадір-қасиетті қорлауға, әдепсіздікке немесе жөнсіз мінез-құлыққа жол бермеу;
- міндеттерді орындау барысында тек объективті және сенімді ақпаратты басшылыққа алу;
- мемлекеттік мүліктің сақталуын қамтамасыз етуге, мүлікті ұтымды, тиімді және тек қызметтік мақсатта пайдалануға;
- ұжым ішінде іскерлік байланыстар мен сындарлы ынтымақтастықты орнатуға және нығайтуға жәрдемдесу;
- заңда тәртіптік және әкімшілік жауапкершілік көзделген теріс қылықтарды және өзге де құқық бұзушылықтарды жасауға жол бермеуге;
- іскерлік этикет пен қызметтік мінез-құлық ережелерін сақтауға;
- тексеру іс-шараларын жүргізу кезінде мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы жалпы ережелерді қатаң сақтауға міндетті.
- білім беру ұйымының басшысына, білім бөлімінің басшысына немесе сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілетті органға өздеріне белгілі болған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жағдайлары туралы дереу хабарлауға міндетті.
14. Білім беру ұйымының осы сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартын сақтамаған жағдайда білім беру ұйымының педагогтары мен қызметкерлері жазасы тәртіптік жауапкершілікті көздейтін дербес жауапкершілікте болады.
